در هر سیستم الکتریکی، وجود یک مسیر ایمن برای هدایت جریان‌های نشتی یا اضافه‌بار به زمین، اصلی حیاتی در جلوگیری از خطرات جانی و خسارات مالی است. این مسیر ایمن را «ارت» یا سیستم زمین می‌نامند. برای تحقق این سیستم، سیم‌ها و کابل‌های ارت نقش کلیدی ایفا می‌کنند؛ زیرا با اتصال مستقیم تجهیزات به زمین، مانع از برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی و خرابی تجهیزات می‌شوند. با توجه به حساسیت پروژه‌های ساختمانی، صنعتی، بیمارستانی و مخابراتی، انتخاب و خرید سیم و کابل ارت با کیفیت و قیمت مناسب، به یکی از دغدغه‌های اصلی پیمانکاران و خریداران تبدیل شده است.
انواع سیم و کابل ارت: افشان و مفتولی
سیم و کابل‌های مورد استفاده در سیستم ارت به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
۱. سیم و کابل ارت افشان
این نوع سیم‌ها از چندین رشته نازک مسی آنیل‌شده تشکیل شده‌اند که انعطاف‌پذیری بالایی دارند. روکش آن‌ها معمولاً از PVC سبز و زرد رنگ است. انعطاف‌پذیری بالا باعث می‌شود سیم افشان ارت در مسیرهای پرپیچ و خم یا مکان‌هایی که نیاز به خم‌کاری مکرر وجود دارد، کاربرد گسترده‌ای داشته باشد.
ویژگی‌ها:
جنس هادی: مس آنیل‌شده
ساختار: چندرشته‌ای (انعطاف‌پذیر)
عایق: PVC
رنگ‌بندی: معمولاً سبز/زرد (مطابق استاندارد ارت)
کاربرد: تابلوهای برق، مسیرهای متحرک، فضاهای محدود
۲. سیم و کابل ارت مفتولی
در مقابل، سیم‌های مفتولی از یک رشته مسی تک‌سیم تشکیل شده‌اند که سختی بیشتری دارند و برای مسیرهای مستقیم یا نصب ثابت روی سطوح و دیوارها مناسب هستند.
ویژگی‌ها:
جنس هادی: مس سخت‌کشیده
ساختار: تک‌رشته‌ای (کم انعطاف)
عایق: PVC سبز و زرد
کاربرد: نصب ثابت در تابلوها و مسیرهای بدون تغییر شکل
در بخش بعدی مقاله به سراغ تفاوت‌های کاربردی این دو نوع سیم و کابل ارت و عواملی می‌رویم که بر قیمت نهایی خرید آن‌ها در بازار ایران تأثیر مستقیم می‌گذارند.
آیا تا اینجا مورد تأییدت هست؟ اگر تأیید بدی، ادامه مقاله شامل تحلیل قیمتی، کاربردها، جدول نمونه قیمت‌ها و پیشنهاد خرید از ولتا کابل رو کامل می‌کنم.
تفاوت کابل ارت افشان و مفتولی
یکی از سوالات مهم خریداران این است که تفاوت کابل افشان ارت و مفتولی در چیست و کدام‌یک انتخاب بهتری برای پروژه آن‌هاست. انتخاب درست، نه تنها بر عملکرد سیستم ارتینگ، بلکه بر دوام، ایمنی و هزینه پروژه نیز تأثیر دارد.
| ویژگی‌ها | کابل ارت افشان | کابل ارت مفتولی |
| ساختار | چندرشته‌ای (نرم و انعطاف‌پذیر) | تک‌رشته‌ای (سخت و خشک) |
| نصب در فضاهای محدود | بسیار مناسب | دشوار یا محدود |
| مقاومت مکانیکی | کمتر | بیشتر |
| انعطاف‌پذیری | بالا | پایین |
| قیمت | کمی بالاتر | اقتصادی‌تر |
| کاربردها | تابلو برق، مسیرهای متحرک | نصب ثابت، سازه‌های فلزی |
عوامل مؤثر بر قیمت سیم و کابل افشان و مفتولی ارت
قیمت این دسته از محصولات تحت تأثیر چند فاکتور مهم است:
۱. جنس هادی (مسی یا آلومینیومی): هادی مسی، رسانایی بالاتری دارد و پرکاربردتر است اما قیمت آن نسبت به آلومینیوم بیشتر است. اکثر سیم‌های ارت استاندارد، از مسی آنیل‌شده تولید می‌شوند.
۲. سایز سیم یا کابل (سطح مقطع): افزایش سطح مقطع، باعث افزایش مقدار مس مصرفی و در نتیجه افزایش قیمت می‌شود. سایزهای متداول برای سیم ارت عبارت‌اند از:
1.5 میلی‌متر مربع، 2.5 میلی‌متر مربع، 4 میلی‌متر مربع، 6 میلی‌متر مربع، 10 میلی‌متر مربع و بالاتر (برای پروژه‌های صنعتی و ارت اصلی)
۳. نوع عایق و استاندارد تولید: سیم‌ها و کابل‌هایی با عایق PVC یا XLPE که طبق استانداردهای ISIRI و IEC تولید شده باشند، کیفیت و ایمنی بالاتری دارند. این موضوع روی قیمت نیز تأثیرگذار است.
۴. برند و کارخانه سازنده: محصولات برندهای معتبر که دارای تاییدیه اداره برق، گواهی استاندارد و ضمانت کیفیت هستند، قیمت بالاتری دارند. شرکت‌هایی مانند ولتا کابل، که تمرکز بر کیفیت صادراتی دارند، انتخابی مطمئن برای پروژه‌های حرفه‌ای محسوب می‌شوند.
۵. حجم خرید و نوع بسته‌بندی: قیمت خرید خرده با قیمت خرید عمده تفاوت دارد. همچنین اگر محصول به صورت کلاف ۱۰۰ متری شیرینگ‌شده یا روی پالت‌های مخصوص صادراتی بسته‌بندی شده باشد، قیمت نهایی ممکن است اندکی بیشتر شود.
جدول نمونه قیمت سیم ارت در بازار ایران (بهار ۱۴۰۴)
توجه: قیمت‌ها تقریبی هستند و بسته به نرخ روز مس، شرایط بازار و حجم سفارش متغیر خواهند بود.
| نوع سیم ارت | سایز (mm²) | نوع هادی | حدود قیمت هر متر (تومان) |
| سیم ارت افشان مسی | 1.5 | مسی | تماس بگیرید |
| سیم ارت افشان مسی | 2.5 | مسی | تماس بگیرید |
| سیم ارت افشان مسی | 4 | مسی | تماس بگیرید |
| سیم ارت مفتولی مسی | 2.5 | مسی | تماس بگیرید |
| سیم ارت مفتولی مسی | 4 | مسی | تماس بگیرید |
برای دریافت لیست کامل و دقیق قیمت‌ها به‌صورت روزانه، می‌توانید با واحد فروش شرکت ولتا کابل تماس بگیرید یا فرم استعلام قیمت را در سایت پر کنید.
موارد مصرف و کاربرد سیم و کابل افشان و مفتولی ارت
سیم و کابل ارت، به‌ویژه در مدل‌های افشان و مفتولی، نقش حیاتی در ایمنی و عملکرد سیستم‌های الکتریکی ایفا می‌کنند. وظیفه اصلی این نوع سیم‌ها، هدایت جریان نشتی یا اتصال بدنه تجهیزات به زمین است تا از برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی و آسیب به دستگاه‌ها جلوگیری شود. بسته به نوع پروژه، محیط نصب و شرایط فنی، از نوع افشان یا مفتولی استفاده می‌شود.
در ادامه، کاربردهای کلیدی این کابل‌ها در حوزه‌های مختلف آورده شده است:
۱. ساختمان‌های مسکونی و اداری
در اجرای تاسیسات الکتریکی ساختمان، سیم ارت برای افزایش ایمنی ساکنین الزامی است. استفاده از سیم ارت افشان یا مفتولی باعث می‌شود:
جریان‌های نشتی از بدنه وسایل برقی به زمین منتقل شوند
از خطر برق‌گرفتگی جلوگیری شود
تجهیزات الکترونیکی حساس (مانند کولر، تلویزیون، کامپیوتر) از آسیب محافظت شوند
تاییدیه نظام مهندسی و اداره برق برای دریافت پایان‌کار ساختمان دریافت شود
در این موارد، معمولاً از سیم‌های افشان مسی سایز ۲.۵، ۴ یا ۶ استفاده می‌شود.
۲. تابلوهای برق و سیستم‌های توزیع
در تابلو برق‌ها، استفاده از سیم ارت از نوع مفتولی یا افشان جهت اتصال تجهیزات به شینه ارت و سپس زمین الزامی است. این موضوع برای:
تابلوهای برق داخلی واحدها
تابلو برق اصلی ساختمان
تابلوهای صنعتی کارخانجات و سوله‌ها
اهمیت زیادی دارد.
سیم‌های ارت در این کاربرد به شینه ارت متصل می‌شوند و تمامی کلیدها، بدنه‌ها و تجهیزات فلزی به آن اتصال می‌یابند تا یک مسیر ایمن برای تخلیه جریان اضافی فراهم شود.
۳. صنایع و کارخانجات
در محیط‌های صنعتی، تعداد تجهیزات برقی، ماشین‌آلات و تابلوها زیاد است و هرگونه نشتی جریان یا اتصال به بدنه می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به بار آورد. به همین دلیل:
از کابل ارت سایز بالا (۱۰، ۱۶، ۲۵ میلی‌متر مربع و بیشتر) استفاده می‌شود
کابل‌ها باید دارای عایق مقاوم در برابر حرارت و سایش باشند (مثلاً PVC یا XLPE)
در برخی مواقع از کابل‌های ارت با زره (آرموردار) برای محافظت بیشتر استفاده می‌شود
۴. مراکز داده (Data Centers) و سرورها
در مراکز داده، اتاق‌های سرور و تجهیزات IT، وجود یک سیستم ارت دقیق و بدون خطا بسیار حیاتی است. برق ساکن یا نشتی می‌تواند باعث سوختن تجهیزات گران‌قیمت شود.
در این محیط‌ها:
از کابل ارت با خلوص مس بالا استفاده می‌شود
نصب با دقت زیاد انجام می‌شود
ارت باید طبق استاندارد TIA-607 و IEC 60364 طراحی شود
۵. بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
در مراکزی که تجهیزات حساس پزشکی مانند دستگاه‌های MRI، سونوگرافی، مانیتور علائم حیاتی و… وجود دارد، کوچک‌ترین جریان نشتی می‌تواند برای بیماران خطرناک باشد. لذا:
ارتینگ دقیق با سیم‌های استاندارد افشان یا مفتولی اجرا می‌شود
مسیر ارت از تمامی پریزها، تابلوها و تجهیزات عبور می‌کند
در برخی مراکز از ارت مجزا برای بخش‌های حیاتی استفاده می‌شود
۶. پست‌های برق و ایستگاه‌های توزیع
در پست‌ها و ایستگاه‌های برق فشار قوی، کابل‌های ارت جهت:
حفاظت در برابر ولتاژهای القایی و اضافه ولتاژ
اتصال شینه‌های زمین به سیستم زمین اصلی
جلوگیری از شوک الکتریکی در زمان تعمیر و نگهداری
استفاده می‌شوند.
در این موارد، کابل‌های ارت از نوع مفتولی یا کابل زمینی با مقطع بالا (گاهی تا 70 یا 95 میلی‌متر مربع) انتخاب می‌شوند.
۷. کارگاه‌ها، معادن و پروژه‌های ساختمانی موقت
در این محیط‌ها معمولاً از ژنراتور، تابلو سیار و ابزارهای برقی استفاده می‌شود که بدنه فلزی دارند. کابل ارت برای:
اتصال بدنه دستگاه‌ها به زمین موقت
جلوگیری از آسیب به اپراتور یا کارگران در صورت اتصال بدنه
ضروری است.
در این پروژه‌ها، انعطاف‌پذیری کابل مهم است، لذا از کابل افشان استفاده می‌شود.
۸. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
در محیط‌هایی که مواد قابل اشتعال وجود دارد، تخلیه الکتریسیته ساکن و ارتینگ اصولی، موضوع مرگ و زندگی است. در این پروژه‌ها:
کابل‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی و حرارت بالا استفاده می‌شود
مسیرهای ارتینگ چند لایه و با تجهیزات خاص طراحی می‌شوند
کابل ارت بخشی از سیستم حفاظت در برابر انفجار (EX) است
جمع‌بندی کاربردها:
| محل استفاده | نوع کابل مناسب | سایز پیشنهادی |
| واحد مسکونی | افشان یا مفتولی | ۲.۵ یا ۴ mm² |
| تابلو برق | مفتولی (داخل تابلو) | ۴ تا ۱۰ mm² |
| کارخانه و سوله | افشان یا زمینی زره‌دار | ۱۰ تا ۲۵ mm² |
| دیتاسنتر و بیمارستان | افشان مسی خالص | طبق طراحی فنی |
| پست برق و برق‌رسانی صنعتی | مفتولی یا زمینی سنگین | ۵۰ تا ۹۵ mm² |
چرا استفاده از سیم ارت استاندارد حیاتی است؟
عدم استفاده از سیم و کابل ارت مناسب می‌تواند باعث حوادث جبران‌ناپذیر شود، از جمله:
برق‌گرفتگی و آسیب به جان افراد
آتش‌سوزی ناشی از اتصال بدنه تجهیزات
خرابی و سوختن دستگاه‌های الکترونیکی
سیم‌های غیراستاندارد یا تقلبی، معمولاً رسانایی پایین‌تری دارند و ممکن است به‌مرور زمان پوسیده یا آسیب ببینند.
نحوه خرید سیم و کابل ارت از شرکت معتبر
برای خرید امن و مطمئن، توجه به موارد زیر ضروری است:
بررسی استاندارد محصول (ISIRI – IEC)
دریافت فاکتور رسمی
انتخاب فروشنده‌ای با پاسخ‌گویی دقیق و مشاوره فنی
امکان خرید خرده، عمده یا صادراتی
چرا خرید از ولتا کابل توصیه می‌شود؟
شرکت ولتا کابل با تجربه تخصصی در تأمین سیم و کابل‌های استاندارد، انتخابی مطمئن برای خرید عمده یا پروژه‌ای است. برخی مزایای خرید از ولتا کابل:
مشاوره رایگان فنی برای انتخاب سایز و نوع سیم ارت
تامین کابل‌های ارت افشان و مفتولی با کیفیت صادراتی
بسته‌بندی دقیق با امکان ارسال به سراسر ایران
قیمت رقابتی، به‌روزرسانی لحظه‌ای بر اساس نرخ مس
پاسخ‌گویی ۲۴ ساعته در تمام ایام هفته
نتیجه‌گیری
در پروژه‌های امروزی، توجه به اصول ایمنی، اهمیت بیشتری از گذشته دارد و سیستم ارتینگ، یکی از پایه‌های اصلی این ایمنی است. انتخاب سیم و کابل ارت مناسب، نه تنها هزینه اضافی محسوب نمی‌شود بلکه تضمین‌کننده سلامت انسان‌ها، پایداری تجهیزات و موفقیت پروژه است. با بررسی تفاوت‌ها، قیمت‌ها و کیفیت محصولات بازار ایران، می‌توانید انتخابی آگاهانه داشته باشید.
برای استعلام قیمت روز، مشاوره تخصصی و دریافت پیش‌فاکتور با ما در ولتا کابل تماس بگیرید.
